Ο καρυοθραύστης είναι μία από τις από τις πιο διαδεδομένες και πολυταξιδεμένες χριστουγεννιάτικες ιστορίες, γραμμένη το 1816, από το Γερμανό συγγραφέα Ernst Theodor Amadeus Hoffmann με τίτλο «Nussknacker und Mausekönig».

Τρείς δεκαετίες αργότερα, ο διάσημος συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμά διασκευάζει το παραμύθι του Hoffman και του δίνει το γνωστό τίτλο «L' Histoire d’une casse-noisette».

Η διασκευή της ιστορίας από τον Αλέξανδρο Δουμά αλλά και η γενικότερη στροφή των Ρώσων διανοούμενων και καλλιτεχνών στα μέσα του αιώνα προς τον Γαλλικό πολιτισμό, συμβάλλει καθοριστικά στη διάδοση του παραμυθιού και στη Ρωσία... Στα τέλη του 19ου αιώνα, το παραμύθι παρουσιάζεται πρώτη φορά στο θέατρο της Αγίας Πετρούπολης ως ένα δίπρακτο μπαλέτο με τρεις σκηνές σε μουσική του Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι.

Η Ιστορία...

Η ιστορία διαδραματίζεται την παραμονή των Χριστουγέννων στο σπίτι της οικογένειας Stahlbaum. Η μικρή Κλάρα δέχεται από το νονό της και παιχνιδοποιό Ντροσελμάγερ έναν κινούμενο ξύλινο στρατιώτη...τον Καρυοθραύστη, τον οποίο τοποθετεί κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Όταν το ρολόι δείξει μεσάνυχτα και ενώ η Κλάρα κοιμάται, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο μεγαλώνει μαγικά, όλα τα παιχνίδια, ανάμεσά τους και ο καρυοθραύστης, ζωντανεύουν και ρίχνονται στη μάχη με μεγάλα ποντίκια που εισβάλλουν στο δωμάτιο. Ο ξύλινος στρατιώτης αφού νικά τον ποντικό και τα στρατεύματά του, μεταμορφώνεται σε πρίγκιπα και παίρνει την Κλάρα μακριά, σε έναν κόσμο μαγικό όπου συναντούν τη Βασίλισσα του Χιονιού και περιηγούνται μαζί στη χώρα των Ζαχαρωτών. Το ταξίδι τελειώνει... την ημέρα των Χριστουγέννων που η μικρή Κλάρα ξυπνάει κρατώντας στα χέρια της το δώρο του νονού της, τον ξύλινο Καρυοθραύστη.

Ο ξύλινος Καρυοθραύστης ως φιγούρα...

Εμπνευσμένος από το ομώνυμο παραμύθι ο ξυλουργός Φρίντριχ Βίλχελμ Φίχτνερ σχεδίασε την πρώτη, παραδοσιακή φιγούρα του Καρυοθραύστη το 1870. Αμέσως ο ξύλινος Καρυοθραύστης έγινε ανάρπαστο παιδικό δώρο ενώ συμβόλιζε --σύμφωνα με τους αδελφούς Γκριμ-- τη δύναμη, την καλοτυχία και την προστασία του σπιτιού από τα κακά πνεύματα.

Σήμερα η μεγαλύτερη γερμανική εταιρεία που παράγει μαζικά Καρυοθραύστες είναι η Steinbach από το Ανόβερο. Η εταιρεία γνώρισε άνοδο αμέσως μετά τον πόλεμο, όταν αμερικανοί στρατιώτες ήθελαν έναν «Καρυοθραύστη» ως αναμνηστικό από τη θητεία τους στη Γερμανία. Σήμερα η Steinbach έχει εξελίξει τη γκάμα της με 350 παραλλαγές. Μια από αυτές είναι ο Darth Vader από τον Πόλεμο των Άστρων.